Hayata Dönmek İçin Mükemmel Bir Sebebim Var! TAKTİL DUYUM

Günümüzde internetten herşeyi yapabildiğimizi iddia ederken,yapamadığımız tek ve gerçek sebebimiz taktil duyumuzdur. Taktil duyumuz yani dokunmak bağları güçlendirir, his ve duyguların aktarılmasını sağlar. Kalpten ve hisli bir şekilde dokunma tabiki :)

Vücudunuz dış çevreden algıladığınız his ve duyuları ileten 5 milyon adedin üzerinde sinir ucuna sahiptir. Vücut, soğukluk hissi, ısı, tiksinme, keyf alma gibi ruh halleri ve birçok duygu çeşidinin iletimini yapar. Bir annenin bebeğini okşayarak sakinleştirmesini, bir kişinin arkadaşına gösterdiği destek dokunuşunu taktil duyumuzla yaparız.

Duyusal işlem, dokunma duyusu, yaklaşık 16. haftada prenatal dönemde (doğum öncesi dönem) gelişir ve gelişmeye devam eder. Bu anlamda asla kapanmaz veya mola vermez. Aslında, diğer duyular yaşlılıkta başarısız olduktan sonra çalışmaya devam eder. Dokunsal öğrenme ve dokunma, çocuğun fiziksel yetenekler, bilişsel ve dil becerileri ve hatta sosyal ve duygusal gelişimdeki büyümesi için gereklidir. Dokunma, bebeklik ve erken çocukluk dönemi duyusal deneyimlerle kısa vadeli ilerleme için değil, çocukta uzun vadeli gelişim için de zorunludur. Dokunuşun uzun vadeli etkileri eğitim sonuçlarından sosyal ve duygusal büyümeye kadar değişmektedir. Duyusal işlem, dokunma duyusu, reseptörlerden elde ettiğimiz bilgileri cildimizdeki nasıl yorumladığımızdır. Çevremizdeki bir nesnenin hissiyle karşılaştığımızda, sinir sistemimiz bu bilgiyi alır ve nesnenin basınç, doku, çekiş ve diğer dokunsal niteliklerini anlamamıza ve ayırt etmemize yardımcı olur ve ne hissettiğimizi tam olarak belirlememizi sağlar. Dokunsal sistemimiz ayrıca sıcaklığı anlamamıza ve ağrı hissetmemize yardımcı olur. Beynimizdeki dokunma ile duygusal merkezler arasında bir ilişki vardır, karar vermemize yardımcı olur ve zevkli bulduğumuz ve zevkli olmayan dokunsal deneyimler hakkında detayları hatırlamanıza yardımcı olur.

Duyusal işlem dokunma sistemi, duş yeterince sıcakken (ama çok sıcak değil) sizi bilgilendirir ve sakin bir banyo ya da güçlü bir duş tercih edip karar vermenize yardımcı olur. Keskin, pürüzsüz, pürüzlü veya engebeli bir şeye dokunduğunuzu biliyorsunuz. Ancak dokunma reseptörleri sadece ellerinizde değil – aslında hepsi vücudunuzun üzerindedir! Bu reseptörler sayesinde ayağınızın her adımda yere çarptığını hissediyorsunuz ya da giydiğiniz için iyi hissettiren kot pantolonu ya da gömleğinizi almanız gerekiyor.

SAĞLIKLI BİR TAKTİL SİSTEM

Duyusal işlem, dokunma duyusu tam olarak işlediğinde, çocuklar her gün karşılaştıkları diğer duyusal bilgilere katılabilmeleri ve onlara cevap verebilmeleri için bedenlerinde organize olurlar. Herhangi bir anda yaşadıkları sabit dokunma girdisi (tişörtlerinin kollarında hissetme şekli, esintilerin yarattığı his) nedeniyle dikkatleri dağılmazlar çünkü hangi dokunsal bilginin önemli olduğunu filtreleyebilirler. Bu çok önemli değil. İyi geliştirilmiş bir dokunma hissi olan bir çocuk, akranlarıyla kolayca oyuna girer ve paralel ve grup oyunu sırasında oyuncakları araştırır. Banyo yapmak, diş fırçalamak, elleri yıkamak, giyinmek ve tolere edebilen kıyafetler ve yemek zamanı rutinleri dahil olmak üzere dokunmayı içeren günlük yaşam aktivitelerine çaba harcamadan katılır.

TAKTİL İŞLEME İLE İLGİLİ SORUNLAR

Bazı çocuklar, günlük hayatta karşılaştıkları dokunsal bilgileri işlemek konusunda güçlük çekerler. Dokunsal girdilere aşırı duyarlı olabilirler, bu da onlara bazı dokunma deneyimlerinden çekilmeleri veya bunlardan kaçınmaları için sebep olabilir. Onlara göre, en basit dokunuş deneyimleri bile hoş olmayan hatta ağrılı olabilir. Dokunma girdisine karşı aşırı duyarlı olan çocuklar, ellerini veya yüzlerini dağınık hale getirmekten, parmak izi yapmaktan, oyun hamurundan ve hatta bazı yiyecekleri yemekten kaçınırlar. Diş fırçalama, banyo ve saç kesimleri sırasında aşırı hijyen gerektiren görevler, aşırı reaksiyonlar veya tantrumlar ile mücadele edebilirler. Bazı kıyafet türlerine toleransları düşük olabilir.
Bazen de çocuklar, bedenlerine ihtiyaç duydukları şeyi vermek için daha dokunsal girdi arayışında olabilirler. Bu çocuklar dokunmayı sever. Sarılmak isterler, bir başka kişiye çok yakın otururlar, farklı dokular ararlar ve deneyimlerek dokunurlar. Ellerinde bulunan nesneleri ovuşturup, tekrar tekrar çevirip, sıkabilirler. Korkusuz görünebilir, gördükleri her şeye dokunabilir, hatta tehlikeli olabilecek nesneler bile olabilir.

TAKTILE İŞLEMLEMEYİ DESTEKLEMEK İÇİN AKTİVETELER

Burada, dokunma duygusunu kullanarak oyun ve keşif için fırsatlar sunan bazı fikirler sunuyorum. Çabucak veya aşırı tepki gösteren bir çocuğunuz varsa, çocuğunuzun bireysel ihtiyaçlarına yönelik destek sunabilecek bir meslek terapisti ile görüştüğünüzden emin olun. Bu aktiviteler sadece duyusal işlem sorunları olan çocuklar için tedavi olarak değil, her gün oyuna dokunma duyusunu dahil etmenin eğlenceli yollarıdır.

1. Duyusal kutuları yaratın! Büyük bir tupperware kabını kum, bezelye, pirinç, makarna, su vb. ile doldurun. Çocuğunuz biraz araştırdıktan sonra, çöp kutusunda nesneleri saklamayı deneyin ve çocuğun kaç tane bulabildiğini görün. Kepçe, damping, dökme ve çalkalamak için bir bardak ekleyin. Çocukların, dokuların kendilerine nasıl hissettiğini tanımlamak için sözlerini kullanırlar. Yumuşak, inişli çıkışlı, parlak, harika, şanslı, vb.
2. Değişik dokularla (örneğin şapka, gömlek, pantolon, eldiven, parmak arası terlik, çizme, tayt, vb.) Kıyafetlerinizi kullanarak küçük kıyafetinizle bir defile yapın. Bunu bir oyuna dönüştürmeyi deneyin. Çocuk 1 dakika içinde vücuduna ne kadar kıyafet alabilir? Bir arkadaş ya da kardeşe karşı yarışabilir mi?
3. Yüzmeye git! Tüm vücut dokunsal girdisi için mükemmel bir etkinlik! Her türlü su oyunu, harika bir dokunma deneyimi yaşatır: Banyoda, lavabonun içinde ya da sadece yerde su dolu bir kase! Daha fazla eğlence ve keşif için sünger, bardak, bir sulama kabı, göz damlalıkları ve ilaç şırıngaları ekleyin!
4. Oyun hamuru, kil ve parmak boyası gibi duyusal zengin oyuncaklarla oynayın. Unutmayın, sadece ellerinizden daha fazlasıyla oynayabilirsiniz! Ayakları harekete geçirin ya da çocukların banyo zamanından önce tüm vücutlarını boyamasına izin verin.
5. Titreşimli yastık veya titreşimli doldurulmuş bir hayvan gibi titreşimli oyuncakların tanıtılması.
6. Her doku için farklı bir sayfa ile bir dokunuş ve kitap yapın. Kitabınızın sayfalarına pürüzsüz, pürüzlü, yumuşak, sert, inişli çıkışlı, vb. Örnekler olarak yapıştırmak için evin içinde veya dışında (hurda kumaş, kraft kağıdı, sopa, yapraklar) bir şeyler bulabileceğinizi görün.
7. Hepsinin üstünde, çocukları kirletsin! Bunun zor olabileceğini biliyoruz, ancak güçlü kalınız ve çocuklarınızın kapalı bir yemek aktivitesiyle veya çamurda (ya da yağmurda) dışarıda oynamalarına rağmen, keşif ve kirli olmalarına izin vermenin güçlü ve sağlıklı bir dokunma sistemi geliştirmesine yardımcı olduğunu unutmayın!
8. Ağırlıklı battaniyeler, Duyusal İşleme Bozuklukları (SPD), Otizm, DEHB, Disleksi, Asperger ve duygusal dengesizlik yaratan diğer öğrenme zorlukları ile mücadele eden çocuklar için çok fazla konfor ve duygusal temel sağlar. Eğer çocuğunuz duygusal patlamaları, erimeleri, korktukları veya büyük kalabalıklar ya da rahatsız edici durumlarla boğuşuyorlarsa, ağırlıklı bir battaniyenin çocuğumuzu sakinleştirmeye yardımcı olacak bir ilaç olabileceğini biliyoruz. Onlara ihtiyaç duydukları duygusal topraklama ile. Bu nedenle, özel eşyaların, battaniyelerin ya da doldurulmuş hayvanların etrafına bu gerekli ekstra güvenliği sağlamak için etrafta dolaşan duyusal arayıcıları görebilirsiniz. Ağırlıklı battaniyeler neden önemlidir? Şimdi neden ağırlıklı battaniyeler bu kadar önemli ve çocuğumun duygularını stabilize etmelerine nasıl yardımcı oluyorlar?
   Birincisi, eğer çocuğunuz öğrenme zorluklarına sahipse ve genellikle duygularıyla mücadele ediyorsa, genellikle duygusal tepkilere neden olan aşırı uyarılmış bir sinir sisteminden kaynaklanır. Araştırmalar, derin basınç ve dokunsal uyarımın beyinde nörotransmitter olarak çalışan bir kimyasal olan serotonin salgıladığından, ağırlıklı bir battaniye çocuğun ruh hali, uyku ve duyusal uyarımını düzenlemenin bir yolu olarak hizmet etmektedir. Duyusal arayışlarımız, ağırlıklı battaniyeye yönelme eğilimindedir çünkü zihinlerini ve bedenlerini düzenlemek için dokunma duyusuna ihtiyaç duyarlar.
   Ağırlıklı bir battaniyenin uzun süre boyunca uyguladığı baskı basıncı, aklı sakinleştirebilir ve çocuklar üzerinde rahatlatıcı bir etki yapabilir. Bu nedenle pek çok ebeveyn bu battaniyeleri yatmadan önce kullanmaktadır, çünkü çocuklarının daha iyi uyuyabilmesine yardımcı olur. Çocukların en ufak bir gürültü, ışık veya yatak çarşafı ile rahatsız olması durumunda bir kabus olabilir.
9. Ağırlıklı tur yastıkları sinir sistemini sakinleştirmek için dokunma duyarlılığı, propriyoseptif giriş ve derin basınç için iyidir. Ayrıca çocuğunuzun beden farkındalığını artırabilir ve duyusal erime, tantrum ve saldırganlığı önler. Sınıfta oturmak için mücadele eden, kalabalık yerlerden korkan, organize kalamayız ve uyumakta zorluk çeken çocuklar için, zihinlerini ve bedenlerini düzenlemek için ağırlıklı vatka pedleri kullanabilirler.
10. Bir torbanın içine çocuğunuzun çeşitli oyuncaklarını atıp gözü kapalı olarak torbanın içindeki bir oyuncağı dokunarak bulmasını isteyebilirsiniz.
11. Evde bulunan farklı dokudaki nesnelerle bir dokunma sepeti hazırlayabilirsiniz.
12. Poşet, kağıt, baloncuklu naylon, zımpara kağıdı, kadife, saten, etamin, yünlü kumaş gibi evde bulabileceğiniz çeşitli dokulardaki nesnelerle bir yolluk hazırlayabilir ve çocuğunuzun yalın ayak bu yolluk üzerinde yürümesini sağlayabilirsiniz.
13. Evde bulunan farklı dokulardaki kumaşlarla (kadife, saten, basma, yünlü, peluş, halı kaydırmaz, poşet vb.)bir dokunma minderi ya da dokunma battaniyesi hazırlayabilirsiniz.
14. Banyo sırasında farklı dokudaki lif, sünger ya da bezlerle çocuğunuzu yıkayabilir, vücudunuza masaj yapabilirsiniz.
15. Traş köpüğü ile çeşitli aktiviteler düzenleyebilirsiniz.