Serebral Palsi
Sp, doğum öncesi, doğum sırası veya doğum sonrası beyinde oluşan bir lezyon nedeniyle ortaya çıkan nöromuskuler bir bozukluktur.
Sp bir hastalık değil, kalıcı ancak ilerleyici olmayan bir tablodur. Ancak çocuk merkezi sinir sistemindeki bu lezyon ile gelişmek zorunda olduğu için belirtiler yaşantısıyla beraber değişiklik gösterir.
SP Nedenleri
Doğum Öncesi:
- Akrabalık
- Kan uyuşmazlığı
- Doktor kontrolünün yokluğu
- Annenin geçirdiği enfeksiyöz hastalıklar(kızamık, suçiçeği vb.)
Doğum Sırasında:
- Prematürelik (37 haftadan önce doğmak)
- Zor doğum
- Anoksi ve asfiksi(oksijensiz kalma)
- Anneye verilen anestetik maddeler
- Hatalı forceps kullanımı
- Sezeryan
Doğum Sonrası:
- Travmalar
- Yüksek Ateş
- Enfeksiyonlar
- Zehirlenmeler
- Tümörler
- Anoksi (boğulma)
SP’nin Sınıflandırılması
A) Klinik Bulgulara Göre
1) Spastik
- Artmış kas tonusu ile karakterizedir.
2) Diskinetik
- Korea: Ani, süratli, amaçsız dans eder gibi hareketler
- Atetoz: İstemsiz ağır yılanvari hareketler
- Ballismus: İstemsiz patlayıcı savrulmalar
- Tremor: Ritmik resiprokal hareketler
- Rijidite: Birbirinin zıt çalışan iki kas grubunda içeren tonus artışı
- Distoni: Sürekli kas kasılması
3) Ataksik:
- Denge ve koordinasyon kaybı ile karakterizedir.
4) Hipotonik:
- Azalmış kas tonusu ile karakterizedir.
5) Miks Tip:
- Diğer 4 grubunda özelliklerini taşıyan tiptir
B) Tutulan Uzuvlara Göre
- Dipleji: Daha çok alt eksremitelerin bir miktarda üst ekstremitelerin tutulduğu tiptir.
- Monopleji: Tek ekstremitenin etkilendiği tiptir.
- Tripleji: Üç esktremiteninde etkilendiği tiptir.
- Quadripleji: 4 ekstemiteninde tutulduğu tiptir.
- Hemipleji: Aynı taraftaki alt ve üst ekstremitelerin etkilendiği tiptir.
- Çift Hemipleji: 4 esktremiteninde etkilendiği ancak üst ekstremitelerin daha çok alt ekstremitelerin daha az etkilendiği tiptir.
Tanı Koyma
Tanı çocuk nörologlarının 0-2 yaşta yaptığı gözlemler, fizik muayene bulguları ve çeşitli tetkiler( MRI, BT, EEG, USG, XRAY vb.) ışığında 2 yaşında konulabilir.Ancak 2 yaşından önce hatta anne karnında bile yolunda gitmeyen nörolojik süreçleri tespit etmek mümkündür.
Eşlik Eden Problemler
Aşağıda sıralanan problemlerden hepsi her serebral palsili çocukta görülmemekle birlikte sıklıkla hastalığa eşlik ettiği görülmüştür.
- Zekâ geriliği, öğrenme güçlüğü,
- Epilepsi,
- Görme problemleri
- İşitme problemleri
- Konuşma güçlüğü, iletişim problemleri
- Davranış problemleri
- Beslenme ve yutma güçlükleri, özellikle katı besin maddelerini çiğneyememe
- Kabızlık
- Mideden yemek borusuna ve akciğere kaçak olması (reflü),
- Diş problemleri
- Eklemlerde sertleşme
- Skolyoz,
- Kalça çıkığı
Erken Belirtileri
- Sürekli ağlama
- Sürekli uyku hali
- Emme problemleri
- Tek tip hareketler
- Bazı ekstremitelerde hareketliliğin daha az olması
- Sırtüsütü yatışta baş ve topuklar üzerinde yay gibi durma
- Baş kontrolü oturma yürüme gibi kilometre taşlarında yaşıtlarından gerilik