Down Sendromunda Duyu Bütünleme ve DIR floortime

Down sendromlu çocuklarda duyu bütünleme ve floortime uygulamalarının etkililiğini anlayabilmemiz için öncelikle down sendromlu çocukların fiziksel, duyusal alanlarda ki sorunlarına şöyle bir göz atmamız gerekmektedir.

Fiziksel Problemler

• Düşük kas tonusuna sahiptirler. Bu sebeple yerçekimine karşı güven duymazlar ve hareketlerde zorlanırlar.
  
• Eklemleri normalin üzerinde hareket genişliğine sahiptir. (Hipermobilite)
  
• Yüzüstü pozisyona toleransları genellikle azdır.
  
• Gövde rotasyonunu tercih etmezler.
  
• Emekleme yerine popo üstünde ilerleme, dönme, geri geri sürünme, iki bacağı zıplama tarzında aynı anda çekerek emekleme, elleri ve dizleri kaldırmadan yerde sürüyerek emekleme gözlenebilir.
  
• Parmaklar ise kısa ve tombuldur olup eller genellikle geniş. Serçe parmaklar genellikle elin içine doğru kıvrımlıdır. Bu sebeple kaba motor ve ince motor becerilerde problem yaşamaktadırlar.
  
• Ayak başparmağı ile ikinci parmak arasında normalden daha geniş bir açıklık olması denge problemlerine yol açmaktadır.
  
• Ritim gerektiren aktivitelerde zorlanırlar

Duyusal Problemler

• İşitsel
  
• Görsel (Görsel uzamsal becerilerde problemler gözlenebilir)
  
• Taktil
  
• Vestibüler
  
• Proprioseptif
  
• Salya akması (drooling) sık gözlenir.
  
• Tikler gözlenebilir.
  
• Göz titremesi (nistagmus), baş sallama görülebilir. Göz kürelerini zorlayıcı bakışlar gözlenebilir
  
• Ani seslerde genellikle irkilirler.
  
• Genellikle vestibüler kaygı ve gravite emniyetsizliği mevcuttur. (Düşmekten korkarlar.)
  
• Diş gıcırdatma, parmak emme, dili ağız içinde çevirme gibi oral-motor ihtiyaçlar gözlenmektedir.
  
• Ellerini orta hatta birleştirmede zorlanırlar.
  
• Orta hattı çaprazlamada zorlanırlar.
  
• Genellikle tek taraf kullanımı (asimetri) gözlenir.
  
• Regulasyon problemleri
  
• Ortak dikkat,sürdürülebilir ve bölünmüş dikkatte problemler gösterebilir.

Şimdi aşağıda olan floortime gelişim ağacına bir göz atarsak eğer; en temel olan regülasyon sorunlarını ve ağacımızın köklerinde yer alan duyusal problemlerin giderilmesi gerekmektedir. Çocukların yaşadıkları duyusal tecrübelerin nörofizyolojik adaptasyonu ve çocuğun duruma uygun adaptif cevap açığa çıkarması sağlanmalı, bu sayede terapinin etkisi, çocuğun çevresiyle olan sosyal, duygusal ve fiziksel etkileşimine pozitif yansıması sağlanmalıdır. Terapide kişinin vücudu ve çevresinden aldığı duyu bilgileri beyinde bilginin kavranması, yorumlanması ve bütünleştirilmesi işlemlerinden geçerek, ortaya çıkan duysal bilginin kullanılarak organize bir cevap açığa çıkarılması sağlanmalıdır. Böylece çocuk dış dünyadan gelen duyu bilgilerine adapte olur. Duyusal sistem geliştirildiğinde, otomatik olarak üst kısımlardaki basamaklar da gelişir.

Çocuğun duyusal ihtiyaçları göz önünde bulundurularak Floortime terapileri planlanmalıdır. Floortime’ın iki temel hedefi vardır. İlk hedefi çocuğun doğal ilgilerini takip etmek ve çocuğa yol göstermektir. Çocuğun ilgisini takip ederek onun duygusal ve duyusal açıdan nerede olduğunu görüp ilgilerini, isteklerini gözlemleyerek neleri eğlenceli bulduğunu onu neyin motive ettiğini keşfederiz. Buradan yola çıkarak oynadığı oyunları genişletip bir üst basamağa geçebilmesine yardımcı oluruz.

İkinci hedefimiz ise çocuğun bizlerle iletişime geçebileceği, paylaşılan dünyanın içine çekmektir. Bir çok nedenden dolayı çocuk kendi dünyasının içine girip bizlerle iletişimi reddediyor olabilir. Bu noktada yine çocuğun ilgisini takip edip hoşlandığı şeyleri anlayıp ona eşlik etmek ve ona saygı göstermek çok önemlidir. Bu yolla çocuk kendisini bize daha yakın hissedip iletişime geçecektir. Çocuk bir kez bizimle birlikte olmaktan hoşlanmaya başladığında, onun ilişki kurma, iletişime geçme gibi yetenekleri gerçekleştirmeye başlamasına yardımcı olabiliriz.

Sevgiyle kalın...